Leiderdorp op 't kruispunt 'Kunst en Ambacht', 8 september 2015
| |
Leiderdorp op het kruispunt van 'Kunst en Ambacht', lezing door Claudia Thunnissen
Het landelijke thema van Open Monumentendag 2015 is ‘Kunst & Ambacht’.
Waar komen kunst en ambacht samen bij een kunstwerk of een monument.
Hoe zit het met kunst met een kleine en een grote K.
Kunsthistoricus Claudia Thunnissen zal zich beperken tot de beeldende kunsten, waaronder de schilder- en beeldhouwkunst, de bouwkunst en de toegepaste kunst, en deze verbinden met allerlei ambachten, waaronder de kunst van het restaureren. Met oog voor het grote verhaal en inzoomend op Leiderdorp als klein onderdeel van het wereldtoneel, waar kunstenaars als Gerrit de Blanken, Willem Brouwer en Jan Roelandse draaiden, boetseerden en schilderden; waar architecten en ambachtslieden waaronder Van Osnabrugge bouwden; en met bijzondere figuren zoals Freek van Leeuwen die in De Lange Akker woonde en werkte.
Wat is er in de loop der tijd voor Leiderdorp ontworpen en gemaakt, variërend van kerken, scholen, woonhuizen en boerderijen tot orgelkasten, glas-in-lood, houtsnijwerk en tegeltableaus? En waar raakt dit aan stromingen in de beeldende kunst?
Onbekend Toscane ontrafeld, 9 juni 2015
| |
fresco van Piero della Francesca |
'Onbekend Toscane ontrafeld', lezing door Maaike Raduzzi
Onbekende pareltjes in een overbekende regio
Veel toeristen bezoeken slechts de kunstschatten in Florence, Siena, Pisa en Luca.
Echter ook kleinere Toscaanse plaatsen en het wonderschone platteland herbergen indrukwekkende cultuurschatten van grote waarde.
Maak kennis met het onbekende Toscane en reis mee door steden als Arezzo, Cortona, Montepulciano en Pienza.
Arezzo dankt haar bekendheid aan de fabelachtige frescocycli, die Piero della Francesca heeft nagelaten. Zijn werk 'De Legende van het H.Kruis' behoort tot een van de hoogtepunten van de schilderkunst uit de Renaissance.
Het fraai gelegen Cortona werd in de jaren negentig van de vorige eeuw op de kaart gezet door de Amerikaanse schrijfster Frances Mayes met haar boek 'Een huis in Toscane'.
Het middeleeuwse uiterlijk van Cortona is perfect bewaard gebleven. Veel overblijfselen uit de Etruskische en Romeinse tijd zijn er te zien.
In Cortona is Luca Signorelli geboren, die in vele opzichten te beschouwen valt als voorloper van Michelangelo.
Montepulciano en Pienza, liggend in het hart van het Etruskenland, herbergen nog steeds interessante overblijfselen van de 15e en 16e eeuw.
Kruseman, Kunstbroeders uit de Romantiek, 12 mei 2015
 |
Kruseman, Kunstbroeders uit de Romantiek, lezing door Mariëlle Lassche
In de 19e eeuw was de Romantiek een belangrijke stroming in de westerse literatuur, muziek en kunst. Het gevoel en de verbeelding gingen een steeds belangrijkere rol spelen. Ook Nederlandse schilders werden beïnvloed door de Romantiek, maar ze probeerden deze stroming te combineren met Hollandse nuchterheid. Een goed overzicht van deze periode is terug te vinden in werken van de schilders uit de familie Kruseman. Het was een bekende familie van kunstenaars en notabelen uit de 19e eeuw.
Cornelis Kruseman (1797-1857) wordt beschouwd als de grondlegger van deze kunstenaarsdynastie. Tijdens zijn studiereizen naar Italië werd hij geïnspireerd door de oude Italiaanse meesters en vandaar zijn bijnaam 'de Raphael van het Noorden'.
Zijn neef Jan Adam (1804-1862) was financieel de meest succesvolle Kruseman. Hij stond bekend als de societyschilder van zijn tijd. Opvallend is het oog voor detail in kleding, kapsel en accessoires in zijn portretkunst. Van zijn hand zijn ongeveer 500 portretten van de gegoede burgerij en de adel. Ook het staatsieportret van koning Willem II (op het Binnenhof in Den Haag) is door hem gemaakt.
Tot de andere schilders van deze familie behoren Frederik Marinus (1816-1882) met zijn romantische landschappen, Jan Theodoor (1835-1895) met de zeegezichten en Hendrik Dirk (1829-1904) met etsen. Deze laatste Kruseman werd geboren in Alkmaar en vestigde zich in 1865 in New York. In zijn etsen zien we een verrassende combinatie van Hollandse met Amerikaanse elementen. Aan het eind van zijn leven heeft deze Hendrik Dirk een gedeelte van zijn werken aan het museum van Alkmaar geschonken.
De familie Kruseman heeft dus opvallend veel kunstenaars voortgebracht. Het waren goede vaklui en aan de hand van hun schilderstukken krijgen we een goed beeld van de verschillende genres van de Nederlandse schilderkunst in de tijd van de Romantiek.
In de tentoonstelling van 'Kunstbroeders van de Romantiek' zijn zestig werken van deze familie te bewonderen. Deze expositie is te zien in Museum Jan Cunen in Oss tot 15 maart en daarna in het Stedelijk Museum in Alkmaar van 18 april tot 2 augustus 2015.
Napoleon op St. Helena, 14 april 2015
| |
'Napoleon op St. Helena', lezing door Patrick Buch
Met expositie van authentieke Napoleon objecten
Patrick Buch, broer van wijlen Boudewijn Büch, is naast een verwoed verzamelaar van Napoleon-objecten ook een groot kenner van de geschiedenis van 'zijn held'.
Buch zal in zijn lezing uitvoerig ingaan op de periode dat Napoleon gevangen zat op het eiland Sint-Helena (1815-1821). Tijdens zijn ballingschap die 5,5 jaar duurde, komen we veel te weten over de Franse Keizer. De uitzichtloosheid en zijn gezondheid, die na 1817 snel achteruit ging, betekende het einde van een man die van grote invloed is geweest op Europa in de 19e eeuw. Napoleon stierf op zaterdag 5 mei 1821 en werd op Sint-Helena begraven, maar in 1840 weer opgegraven en teruggebracht naar Parijs.
Maar... of in Parijs ook daadwerkelijk het lichaam van Napoleon ligt, daarover heeft Buch een specifieke mening.
Bijzondere objecten: Tijdens de lezing zullen verschillende originele voorwerpen te zien zijn van Napoleon, zoals een reliekenkistje met overblijfselen uit het graf van Napoleon, een drinknap, een zilveren bestek en een haarlokje uit 1819.
Hermitage Amsterdam In het jaar dat de slag bij Waterloo van 1815 in heel Europa wordt herdacht opent dit museum een tentoonstelling over o.a. Napoleon Bonaparte van 28 maart - 8 november 2015.
'Waanzin': Te gek voor woorden, 10 maart 2015
 |
'Waanzin': Te gek voor woorden, auteurslezing door schrijfster Mensje van Keulen
Lezing mogelijk gemaakt door BplusC bibliotheek Leiderdorp, boekhandel De Kler en een bijdrage van Sociëteit Oud Leiderdorp.
In het kader van het thema van de boekenweek 2015 zal de schrijfster verhalen over 'Waanzin', onder het motto 'Te gek voor woorden'.
De 80ste Boekenweek vindt plaats van zaterdag 7 maart t/m zondag 15 maart 2015.
Mensje van Keulen heeft de Constantijn Huygens-prijs 2014 ontvangen voor haar hele oeuvre: romans, verhalen en gedichten.
Volgens de jury getuigt haar werk van een 'buitengewoon technisch meesterschap':
'Al haar verhalen zijn met precisie en fijnzinnigheid gecomponeerd, ogenschijnlijk zijn ze gewoon en alledaags, maar de typische Mensje-van-Keulenverbeelding geeft er steevast een verrassende lading of onverwachte wending aan.'
Carthago, handels- en machtsimperium, 10 februari 2015
 |
Carthago, handels- en machtsimperium; opkomst, bloei en val van een wereldstad, lezing door Lucas Knitel
De lezing sluit aan bij de tentoonstelling ‘Carthago’ in Rijksmuseum voor Oudheden Leiden, 27 november 2014 t/m 10 mei 2015.
Voor deze tentoonstelling zijn bruiklenen betrokken van o.a. het Louvre, het British Museum en verscheidene Tunesische musea. Samen met Leidse topstukken vertellen deze objecten het verhaal van Carthago, de grote Romeinse erfvijand en evenknie aan de overzijde van de Middellandse Zee. Als centrum van een uitgestrekt handelsnetwerk, groeide Carthago uit tot een van de grootste steden van het mediterraan gebied en stak het in rijkdom, invloed en vernuft Rome, Athene en Alexandrië naar de kroon.
Tijdens de lezing passeren onder meer de roemruchte Hannibal en zijn olifanten, de vermaarde Carthaagse vloot en het vermeend brengen van kinderoffers door de Carthagers de revue. Ook minder bekende zaken als de Carthaagse godenwereld, het dagelijkse leven in de metropool en de herontdekking van de oude stad door een Nederlandse ingenieur worden besproken. De lezing zal worden afgesloten met een beschouwing van de val van Carthago en vernietiging van deze wereldstad door de Romeinen.
Hoe anders zou de wereldgeschiedenis zijn verlopen als niet Carthago, maar Rome het onderspit had gedolven? De vernietiging van deze grootse stad mag wat dat betreft met recht een wereldschokkende gebeurtenis genoemd worden.
In vervolg op de lezing organiseert Lucas Knitel op vrijdag 13 en zaterdag 14 februari 2015 om 10.15 uur een rondleiding in het RMO. Hiervoor kunt u zich inschrijven na afloop van de lezing van 10 februari a.s. Kosten rondleiding 5 euro, te betalen bij inschrijving.
René Lalique, art-nouveau kunstenaar, 13 januari 2015
 |
René Lalique, art-nouveau kunstenaar, 'Juwelen van glas', lezing door Wendy Fossen
De Franse juwelenontwerper en glaskunstenaar René Lalique (1860–1945) was in 1890 al wereldberoemd. Lalique liet zich inspireren door flora, fauna en de vrouwelijke vormen. Ondanks dat zijn werk hèt symbool van luxe uit de tijd van de Art Nouveau en Art Deco is, waren de materialen die hij toepaste ongebruikelijk. Hij koos voor email, leer en halfedelstenen en zijn ontwerpen werden veelal onder zijn toeziend oog door specialisten uitgevoerd.
Kenmerkend voor René Lalique is dat hij voortdurend zocht naar vernieuwing. We zien dit niet alleen in de materialen - hij gebruikte bijvoorbeeld bakeliet voor zijn objecten - maar hij had ook een neus voor nieuwe ontwikkelingen. Dankzij een nieuw procedé kon bijvoorbeeld parfum op grote schaal geproduceerd worden. Voor de verkoop van deze langer houdbare parfums waren flacons nodig. In plaats van alleen het etiket te ontwerpen zoals was gevraagd, ontwierp hij ook de flacons. Zijn naamsbekendheid was toen al zo groot, dat de parfumhuizen graag hun parfum in zijn flacons verkochten.
Lalique heeft gedurende zijn leven een enorme diversiteit aan producten ontworpen. Aan de hand van zijn rijke oeuvre krijgt u tijdens de lezing inzicht in de receptie van zijn werk door zijn Nederlandse clientèle tijdens het interbellum en kunt u genieten van vele prachtige stukken, variërend van juwelen zoals hangers, oorbellen, manchetknopen, tot flacons, van een schaal van Prins Bernhard tot het eerste verzamelstuk van presentator en televisiemaker Lennart Booij.
In de Hanzestad Doesburg staat een Lalique Museum alwaar een groot aantal objecten zijn tentoongesteld. musee-lalique.nl
Kunsthistorische reis door het Kerstverhaal, 9 december 2014
| |
Kunsthistorische reis door het Kerstverhaal, 'Er is een kind geboren', lezing door Karin Braamhorst
Kunsthistorica Karin Braamhorst vertelt het kerstverhaal opnieuw en legt andere accenten dan gebruikelijk. We weten van de volkstelling, de stal, de ster van Bethlehem, de herders in het veld en de wijzen uit het oosten. Maar er is geen verhaal zo verrijkt met fabels en legenden als het geboorteverhaal. Veel van die wonderbaarlijke details zijn inmiddels vergeten. Op oude schilderijen kom je ze nog wel tegen: een eenhoorn die op de schoot van Maria in slaap is gevallen, een vroedvrouw met een verlamde hand, of Jozef die in de stal zijn kous uittrekt… Het zijn illustraties bij mooie middeleeuwse verhalen die in deze lezing opnieuw worden verteld. ‘Er is een kind geboren’, kunsthistorische verrassing en ontroering over het meest gevierde christelijke feest.
Feest in de Opera, 11 november 2014
 |
Feest in de Opera, lezing met operafragmenten, door musicologe Aukelien van Hoytema
In veel opera's komt een feest voor. Dat feest heeft altijd een bepaalde betekenis. Van Monteverdi tot heden schrijven librettisten en operacomponisten feesten in hun werk. Twee belangrijke bals in La Traviata van Verdi of het dansfeest in le Nozze di Figaro van Mozart zijn slechts enkele voorbeelden.
Aukelien van Hoytema laat u die feesten horen en beschrijft de betekenis ervan in een aantal opera's en geeft u ook een kleine geschiedenis door de eeuwen heen van opera. Natuurlijk aan de hand van voorbeelden, zowel muzikaal als visueel.
Aukelien werd geboren in Amsterdam, groeide op in Den Haag, studeerde Frans en piano in Genève en musicologie in Leiden en Utrecht. Ze deed staatsexamen piano en studeerde als musicoloog af op 'De onbekende opera's van Schubert'.
Mark Rothko, 'de kleur van de ziel', 14 oktober 2014
 |
Mark Rothko, 'de kleur van de ziel', lezing door Caroline Lassche
Mark Rothko leefde van 1903 tot 1970. Hij was van Joods-Russische afkomst, maar groeide op in Amerika. Het oeuvre van Mark Rothko (1903-1970) is episch en tegelijk heel intiem en menselijk; het spreekt tot de verbeelding en kent vele liefhebbers.
Zijn uit veel verflagen opgebouwde kleurvelden zijn van een ongekende intensiteit en sensualiteit en verbeelden universele gevoelens als angst, extase, tragiek en euforie. Rothko was een intense kunstenaar die alles gaf en zoals vaker met grote kunstenaars, een moeilijk leven kende; gevoed door de ontgoocheling die de wereldoorlogen teweeg hadden gebracht en geteisterd door depressie. Een getormenteerde ziel die tot grootse kunst in staat was, en mensen tot op de dag van vandaag hiermee troost en verwondert.
Zijn tentoonstellingen trekken een groot publiek en op veilingen levert zijn werk recordbedragen op.
Deze lezing van Caroline Lassche bereidt u voor op de tentoonstelling van Rothko die dit jaar in het Gemeentemuseum plaatsvindt. Het is meer dan veertig jaar na de laatste tentoonstelling van Rothko in Nederland en dus hoog tijd voor een hernieuwde kennismaking met een van de grootste abstracte schilders uit de kunstgeschiedenis.
► video over Mark Rothko van ARTtube - Gemeentemuseum Den Haag